Mabon is een oogstfeest, een herfstfeest.
Het woord herfst komt van het oud middelnederlandse woord hervest, verwant aan het Engelse harvest (= oogst).
Mabon wordt gevierd rond de herfst-evening. Dit is het moment waarop de dag en de nacht precies even lang duren.
Dit is rond 23 september het geval en weer rond 21 maart, de lente-evening wanneer het lentefeest
Ostara (Pasen) gevierd wordt.
Dit is een leuk weetje doch in vroegere tijden deed men niet zoveel rond de herfst-evening of ook wel herfst-equinox genaamd.
Ik vindt het wel boeiend dat de dag en de nacht precies even lang duren doch dit ging vroeger vrij
onopgemerkt voorbij (Lankester blz.215).
De oude Germanen vierde waarschijnlijk bij de volle maan na de herfst-equinox een feest ter afsluiting van de oogstperiode. Dit viel meestal
eind september; rond 29 september.
Dit feest werd "Harbista" genoemd.
De Germaanse wortel harbista werd in het Oudhoogduits herbist, in het Middelhoogduits herbest en in het Middelnederlands hervest.
Het duid dus de oogsttijd aan en werd zo onze aanduiding voor de herfst. Met het Harbista feest werd de oogstperiode afgesloten en trof men
voorbereidingen voor het zaaien van het wintergraan. Er vond dan ook een volksvergadering / rechtbank (geding) plaats,
genaamd Ding of in dit geval herbstding.
Hier omheen had je ook volksfeesten en een jaarmarkt.
De Romeinse schrijver Tacitus beschrijft een groot feest van de Germanen in de herfst dat gewijd was aan de
Godin Tanfana.
Doch de herfst van de Romeinen was tussen ± 24 September en 25 December, dus wat voor de Romeinen een Herfstfeest was
zou voor de Germanen heel goed een Winterfeest geweest kunnen zijn
(Zie Lankester blz.218)
In 813 na nul werd er een feestdag ingesteld voor de aartsengel Sint Michael op 29 september,
strategisch gekozen in de periode waarin de Germaanse winter begon.
De Germanen vierden echter niet allemaal rond dezelfde tijd een herfstfeest, de ene stam vierde een herfstfeest
rond begin september, anderen weer rond 29 september of 1 oktober. Niet op de dag van de herfst-equinox dus.
De oude Romeinen vierden geen herfstfeest rond de herfst-equinox, het enige feest dat de Romeinen in september hadden
waren de wedstrijden in het Circus Maximus in Rome.
De Romeinen vierden een herfstfeest rond 11 oktober waarbij de
wijnoogst centraal stond. (Lankester blz.217)
Mabon is een feest tussen twee oogstfeesten in;
Lughnasa, het eerste oogstfeest begin augustus en
Samhain, het laatste oogstfeest begin november.
Historisch kunnen we niet zoveel terugvinden van een feest tijdens de herst-equinox, de oude Ieren vierden
Lughnasa en Samhain
doch geen herfstfeest daar tussenin. Het thema van Mabon valt ook een beetje tussen deze feesten in, er is geen duidelijk
onderscheidt tussen het thema van deze herfst- en winter feesten.
Een feest op de herfst-equinox heeft dus geen wortels in de prehistorie en geschiedenis van de oude Kelten en Germanen.
Ook de naam Mabon voor dit feest is heel recent, waarschijnlijk werd het rond 1960 voor het eerst door Alexandrijnse Wicca's gebruikt.
Daarvoor is de naam van de Keltische God Mabon nooit voor een feest gebruikt.
Mabon / Maponos
We komen Mabon/Maponos voornamelijk tegen in de Mabinogion.
Mabon is niet direct een naam maar een titel, het betekend ´de jeugdige´, ´de zoon´, ´grote zoon´.
Maponos komt van ´mapos´ dat ´jonge jongen´ of ´zoon´ betekend.
Maponos betekend dan ´de zoon´, ´grote zoon´.
Hij is zoon van Modron, ook al geen naam maar een titel die ´de Moeder´, ´de Grote Moeder´ aanduid, waarmee
de Moedergodin aangeduid wordt.
Hij wordt vlak na z'n geboorte gestolen en vastgehouden in Caer-Gloiu (Gloucester). Mogelijk was deze stad belangrijk voor Maponos.
Maponos was een onsterfelijke Keltische God van de jeugd en jeugdige bezigheiden, met name jagen.
Maponos wordt vaak in verband gebracht met de Ierse God van de Liefde, Jeugd en poëtische inspiratie:
Aenghus, ook bekend als Aenghus Oc, wat Aenghus de jeugdige betekend.
Verder wordt Aenghus ook wel ´Mac Oc´ genoemd, wat ´Jonge Zoon´ betekend.
Wanneer we Mabon/Maponos aan een jaarfeest zouden moeten koppelen, zou Imbolc of
Ostara eerder voor de hand liggen: het begin van de lente, de eerste
lammetjes, jeugdigheid, opbloeiende liefde...
Lees verder in: Mabon in de Mabinogion.
