Eind september heb je op het Zweedse eiland Öland het Skörde­fest. Skörde betekend oogst, Skördefest is dus Zweeds voor oogstfeest. Het oorspronkelijke Skördefest werdt in de Christelijke tijden ge­kop­peld aan Sint Michaël, wiens feestdag op 29 september is. Rond die tijd zijn de oogst en dieren binnen en was er vroeger dus ook al een oogstfeest; het Michaëlsfeest, dat zelfs niet door de kerst over­trof­fen werd   (bron: www.Skordefest.nu).
Het vroegere oude oogstfeest was tevens een week waarin over­een­kom­sten ontbonden konden worden of om gewoon vrij te zijn en familie en vrienden op te zoeken. Mensen vermaakten zich en bezochten markten en ander vertier.
Rond deze tijden vonden toen ook veel huwelijken plaats.
Het was voor de agrarische gemeenschap een van de grootste weekends van het jaar, groter dan de kerst.
Het werdt door koning Gustaf III rond 1772 verboden omdat hij vondt dat de mensen teveel feesten vierden gedurende het jaar.
Van 1772 tot 1996 werd er dus geen Skördefest gevierd op Öland in Zweden. Het moderne Skördefest is dus een oude Zweedse boeren traditie die na ruim 200 jaar nieuw leven ingeblazen is.
Pas in 1997 kwam het oogstfeest in een modernere vorm terug en trok in 2012 al meer dan 100.000 bezoekers naar Öland en in 2016 waren dat er al tweemaal zoveel: 200.000 bezoekers!  (bron: www.Skordefest.nu).

Geschiedenis van het skördefest (oogstfeest)

Het moderne Skördefest op Öland is een vrij recente ontwikkeling. In de huidige vorm is het in 2016 het twintigste Skördefest.
Er wonen zo'n 26.000 mensen op Öland en dat was waarschijnlijk veel minder geweest wanneer de brug tussen Kalmar en Färjestaden niet in 1972 in gebruik genomen was.

De brug heeft de huidige ontwikkelingen en een toename van het toerisme mogelijk gemaakt. Het idee voor het huidige Skördefest op Öland ontstond eind 1996 naar aanleiding van het "Good Food Festival" op Jersey in de maand mei. Beide eilanden vertoonden veel over­een­komsten en op Öland waren vele verse ingrediënten aanwezig en restaurants met uitstekende koks. In voorgaande jaren organiseerden de verschillende kunstatteliers verenigingen afzonderlijk een presentatie van hun collecties, meestal los van elkaar. Doch met het onstaan van het Skördefest ging men dat allemaal gezamenlijk op de vrijdag avond / nacht doen, de kunstnacht was geboren: tot 3 uur ´s nachts zijn alle kunstatteliers te bezoeken! Vanaf 2016 is er zowel op de vrijdag- als zaterdagavond een kunstnacht; nu tot ongeveer 1 uur ´s nachts.
Tegenwoordig zijn er tijdens het Skördefest weekend zo'n 900 verschillende evenementen en activiteiten op het eiland. Dit was niet allemaal tijdens één weekend te bezoeken, dus ik ben in 2012, 2013, 2014 en 2016 naar het Skördefest op Öland geweest...

Impressie van het Skördefest op Öland

Het Skördefest op Öland wordt traditioneel op donderdagavond geopend met een ver­kie­zing van het dorp dat het afgelopen jaar het best gepresteerd heeft.
Over het hele eiland vindt je Skördefest versieringen in de vorm van pompoenen, strobalen en stropoppen. Links een foto van een rotonde bij Köpingsvik (spreek uit: Sjeupingsvik) en op de foto rechts een familie stro poppen.
Draken kennen we natuurlijk van de vikingschepen, zo was er in 2013 een drakenparade in het dorp Mörbylånga. Het was een kleine parade met welgeteld één flinke draak waarbij de rook uit de neusgaten kwam.
Vooraan de parade liepen mensen met een doek van een theater­voor­stel­ling van Annie, die vanaf 11 oktober 2013 op Öland opgevoerd zou worden, met daarachter een grote Annie-pop. Men stak de draak met Annie op deze drakenparade.... Verder liepen er een hoop verklede mensen mee in de drakenparade. Ik zag enkele mensen met een vogelkop op. Öland is een rijk vogelgebied en wordt door veel trekvogels aangedaan, wat weer veel vogelkijkers aantrekt: vogel­mensen dus. Zo trof ik in een heel rustig klein dorpje genaamd Stenåsa een bordje natur­bok­handeln (natuur­boek­handel) met een hele winkel vol met boeken over vogels en hier en daar wat andere natuurboeken. Er stonden veel auto's en het was er nog druk ook (op een regenachtige Zater­dag­mid­dag een week na het Skördefest).
Op Öland kom je veel vogelaars tegen met enorme kijkers helemaal op het weer gekleed.

Ook zag ik een dame die voor de helft op een trol leek (natuurgeest) en voor de andere helft een groene vrouw/man (vegetatiegodin/god). Trollen kom je hier veel tegen in allerlei namen: in het noorden van Öland heb je het trollenbos.

Borgholm slott
 -  Fårets dagar  (= Schapen dagen)

Gedurende de Zaterdag en de Zondag kon je in de Borgholm ruïne naar de schapen dagen. Inderdaad zie je daar ook levende schapen maar dat is maar een heel klein deel van wat er te zien is.
Bij de entree trof ik deze heer in mid­del­eeuwse kledij aan die de toegang/uitgang bewaakte en even verderop werden de be­zoe­kers verwelkomt door deze gast­vrouwe. Binnegekomen trof ik het middeleeuwse gezelschap op de foto hieronder aan. Op het buitenplaatsje van de Borgholm ruïne leek het even of ik weer bij Castlefest was. Er liepen allerlei historisch geklede mensen rond, van rond de middeleeuwen en verder terug, de vi­king­tijd. Geen van de bezoekers was historisch gekleed, deze mensen hadden er een kraam of waren lid van een historische vereniging. Op het buitenplaatsje waren de mensen in historische kleding achter de kraampjes, ze verkochten o.a. draken, houtsnijwerk, historisch uitziende bekers en borden, edelstenen, hangertjes met de hamer van Thor, enz.. Je kon er ook knäckappels kopen... Hmmmm...

Het buitenplaatsje bij de ruïne was dus al erg leuk. Maar ook binnen stonden werkelijk overal kraampjes met allerlei produkten die van schapenwol gemaakt waren: krukjes, trolletjes, yuletomte's, wollen ondergoed...

Vikingboot verbranding in Köpingsvik

De voorgaande jaren was het niet gelukt vanwege de afstanden op het eiland om na een evement in de ene plaats, op tijd voor dit evenement in Köpingsvik te zijn. Dus 26 september 2014 zorgde ik ervoor dat ik er deze keer wel bij zou zijn.
Het was die avond rustig op het strand van Köpingsvik.
Er lag een vikingsboot voor de kust en op het strand stonden enkele houten figuren waaronder een typische Öland molen en een (historisch onverantwoorde gehoornde) Viking.
Het begon net een beetje donker te worden toen er een stoet mensen met fakkels het strand op kwamen. Enkelen waren in historische kleding. Er volgde een ceremonie en er werd gezongen terwijl het langzaam steeds donkerder werd. Toen het goed donker was werd het vikinschip en de creaties op het strand in de brand gestoken.

Eketorps Borg

Vrijdagavond 28 september 2012 ben ik naar Eketorps Borg gegaan, dit is een gereconstrueerd Vikingdorp uit de eerste eeuwen van onze jaartelling. Zoals in het Archeon in Alphen aan de Rijn wordt dit Vikingdorp gedurende de openingstijden bevolkt door moderne mensen in historisch correcte kleding.
Buiten de openingstijden kan je Eketorps Borg ook in doch zijn het museum en de huisjes afgesloten. Hoewel buiten het seizoen was het Eketorps Borg geopend voor het Skördefest. Er werd een stuk voor ons ogen opgevoerd (in het Zweeds) waarna enkele Vikingen met een slingerapparaat een brandende bol afschoten.   Later was er een vuurshow te zien met o.a. vuurspuwers en vuur-acrobatiek.
Het spectacel was allemaal in het Zweeds dus veel kon ik er helaas niet van volgen.

Loppis

Tijdens het Skördefest heeft men mooi de gelegenheid om de zolder en de schuur op te ruimen en alle spulletjes te verkopen. Maar er zijn ook veel Loppis (= twee­de­hands) winkeltjes open tijdens het Skördefest. De ene keer kwam ik in een huis waarvan iedere kamer helemaal volstond met Loppis, een andere keer zag ik een bordje loppis langs de weg, reed ik een landweggetje in, een boeren erf op om daar één tafeltje met wat bekers, potjes en pannetjes aan te treffen. Bij de één betaal je een leuk prijsje, bij de ander lijkt het soms wel de nieuwprijs die ze vragen.
Het Skördefest is met de ruim 200.000 bezoekers aan het eiland dé gelegendheid om overal Loppis te verkopen en te kopen...
Dé gelegenheid voor een grote schoonmaak en om oude spulletjes te verkopen!

Kunst

Tijdens het Skördefest zijn de vele ateliers op het eiland allemaal open, op de vrijdag en zaterdag zelfs tot 1 uur ´s nachts. Er komen ook veel kunstenaars naar het eiland voor het Skördefest en huren daar bij ´n boer een schuur om die als tijdelijk atelier in te richten.
De boeren kunnen zelf ook heel kunstzinnig zijn met uien en prei, zoals op de foto hier­naast in Ventlinge.
In de vele ateliers zie je schitterende schilderijen, waarlijke glaskunst, hout­snij­werken, handwerk, kunst­wer­ken uit metaal gezaagd, enz. enz..
Op de foto rechts hiernaast is zelfs de entree tot een gallerie een kunstwerkje van houtblokken en pompoenen.

Ölands Skördefest

Toen ik in 2012 op vakantie ging naar het Zweedse eiland Öland kwam ik per ongeluk precies op het goede moment voor het Skördefest, wat zo´n geweldig event was dat ik nog driemaal terug ben gegaan!
Ik hoop met dit verslagje een beetje een indruk te hebben gegeven van dit event, dat je toch zeker een keer meegemaakt moet hebben!